Kościół św. Wojciecha w Radzionkowie

Add links
From Wikipedia
Kościół św. Wojciecha w Radzionkowie
A/649/66 z 30 grudnia 1966[1]
kościół parafialny
Ilustracja
Kościół św. Wojciecha w Radzionkowie oraz budynek plebanii (2019)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Radzionków

Adres

ul. św. Wojciecha

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Wojciecha

Wezwanie

św. Wojciecha

Wspomnienie liturgiczne

23 kwietnia

Położenie na mapie Radzionkowa
Mapa konturowa Radzionkowa, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Wojciecha w Radzionkowie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Wojciecha w Radzionkowie”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Wojciecha w Radzionkowie”
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego
Mapa konturowa powiatu tarnogórskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Wojciecha w Radzionkowie”
Ziemia50°24′12,1″N 18°54′25,8″E/50,403361 18,907167
Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół Świętego Wojciecha w Radzionkowie – rzymskokatolicki kościół parafialny wybudowany w latach 1872–1875, znajdujący się w Radzionkowie, w powiecie tarnogórskim, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego, należący do dekanatu Piekary Śląskie archidiecezji katowickiej.

Historia[edit | edit source]

Nawa główna, widok na emporę i organy (2018)

W 1858 roku uznano potrzebę budowy nowego kościoła w miejscu starego - za małego i wymagającego ciągłych remontów. Fundamenty pod nową świątynię zaczęto kopać 24 czerwca 1872, zaś pierwszy kamień został położony w dniu 4 lipca tegoż roku. W dniu 11 sierpnia 1872 roku został uroczyście położony kamień węgielny. Świątynia została zaprojektowana przez budowniczego Herzoga z Tarnowskich Gór. Dzięki bezinteresownej oraz wytężonej pracy wiernych oraz środkom hrabiego Hugona I Henckel von Donnersmarck z Nakła Śląskiego prace budowlane przy świątyni trwały niewiele ponad 3 lata. Z powodu kulturkampfu zamiast uroczystej konsekracji odbyło się proste poświęcenie, którego dokonał proboszcz i dziekan z Piekar Śląskich ksiądz Bernard Purkop (1808-1882) z towarzyszeniem 13 księży w uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny – w dniu 8 grudnia 1875 roku. Uroczysta konsekracja świątyni odbyła się dopiero 16 czerwca 1896 roku, i dokonał jej książę biskup wrocławski kardynał Georg Kopp.

Architektura[edit | edit source]

Wnętrze świątyni (2008)

Kościół został wzniesiony w stylu neogotyckim. Murowany, trójnawowy, o układzie bazylikowym z transeptem i wysuniętą od zachodu wieżą. Wewnątrz sklepienie krzyżowo-żebrowe. Zachowane neogotyckie wyposażenie wykonane przez Carla Buhla z Wrocławia, w tym odrestaurowane drewniane, wyrzeźbione w latach 1875-1880 ołtarze (główny z obrazem św. Wojciecha).

Świątynia ma długość 55,92 m, szerokość 20,40 m, wysokość nawy głównej wynosi 15,85 m, wysokość naw bocznych – 7,84 m, a wysokość wieży – 61,42 m[2].

Organy[edit | edit source]

Organy wybudowano z wykorzystaniem szafy i trzech głosów (w tym Puzonu) z poprzedniego, 37-głosowego instrumentu wykonanego przez Carla Volkmanna. Część głosów manuału II znajduje się w prezbiterium – pierwotnie była ona zakryta jedynie żaluzją, po 2000 r. wykonano jej niemy prospekt. Ostatni generalny remont przeprowadził w 1998 r. Olgierd Nowakowski z Zabrza[3].

Dyspozycja instrumentu:

Manuał I Manuał II Manuał III Pedał
1. Kwintaton 16’ 1. Pryncypał fletowy 8’ 1. Pryncypał włoski 8’ 1. Kontrabas 16’
2. Pryncypał 8’ 2. Viola di Gamba 8’ 2. Aeolina 8’ 2. Violonbas 16’
3. Holflet 8’ 3. Gemshorn 8’ 3. Vox coelestis 8’ 3. Subbas 16’
4. Salicet 8’ 4. Flet łagodny 8’ 4. Portunal 8’ 4. Echobas 16’
5. Bourdon 8’ 5. Praestant 4’ 5. Flet major 8’ 5. Pryncypał bas 8’
6. Oktawa 4’ 6. Trawers flet 4’ 6. Oktawa 4’ 6. Flet jasny 8’
7. Szpicflet 4’ 7. Bachflet 4’ 7. Koncert flet 4’ 7. Fletbas 8’
8. Gedekt 4’ 8. Pikolo 2’ 8. Flet minor 4’ 8. Chorałbas 4’
9. Super oktawa 2’ 9. Sifflet 1’ 9. Róg nocny 2’ 9. Pifaro 2’
10. Kwinta 2 2/3’ 10. Nasard 2 2/3’ 10. Kwinta 1 1/3’ 10. Mikstur bas 3 ch.
11. Szarf 3-5 ch. 11. Tercja 1 3/5’ 11. Sesquial tera 2 ch. 11. Puzon 16’
12. Mikstura 3–4 ch. 12. Harmonia Aetherea 4 ch. 12. Cymbel 3 ch.
13. Trompet 8’ 13. Obój 8’ 13. Vox humana 8’
organy boczne:
14. Pryncypał skrzypc. 8’
15. Flet dolce 8’
16. Flet kryty 8’
17. Pryncypał 4’
18. Rurflet 4’
19. Blockflet 2’
20. Flet leśny 1’
21. Tercjan 2 ch.
22. Progressio Harmonique 2–3 ch.
23. Krummhorn 8’

Dzwony[edit | edit source]

Na wieży wiszą cztery dzwony, będące czwartym zestawem na wieży tego kościoła. Pierwsze dzwony wykonano w latach 70. XIX w. Padły one ofiarą I wojny światowej. Pozostały na wieży dzwon uzupełniły w 1920 roku dwa dzwony z ludwisarni Alberta Geittnera we Wrocławiu. 25 marca 1942 roku podczas II wojny światowej na rozkaz III Rzeszy zarekwirowano pięć dzwonów. W 1948 roku na wieży zawisły kolejne instrumenty wykonane w Odlewni dzwonów Karola Schwabe. Nadano im imiona trzech archaniołów Michała, Gabriela i Rafała. W kwietniu 2004 roku biskup Stefan Cichy poświęcił cztery nowe dzwony odlane w Taciszowie, które biją do dziś. Była to jedna z największych uroczystości w historii parafii[4][5][6].

Dane dzwonów[6]
Imię Waga (kg) Ton uderzeniowy Średnica (cm) Rok odlania Odlewnia
Mały dzwon o. Ludwik Wrodarczyk OMI 700 kg g' (+) 103 cm 2004 Ludwisarnia Felczyńskich, Taciszów
Średni dzwon Maryja Królowa Pokoju 970 kg f' (+) 118 cm 2004 Ludwisarnia Felczyńskich, Taciszów
Duży dzwon św. Wojciech BM 1500 kg dis' (+) 132 cm 2004 Ludwisarnia Felczyńskich, Taciszów
Największy dzwon Miłosierdzie Boże 2500 kg c' (+) 160 cm 2004 Ludwisarnia Felczyńskich, Taciszów

Przypisy[edit | edit source]

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2018-03-14].
  2. ↑ Historia Kościoła Radzionkowskiego. Parafia św. Wojciecha w Radzionkowie. [dostęp 2018-08-15]. (pol.).
  3. ↑ Radzionków ( Kościół św. Wojciecha) [online], musicamsacram.pl [dostęp 2024-05-11] (pol.).
  4. ↑ Będą pięknie dzwonić [online], tarnowskiegory.naszemiasto.pl, 27 kwietnia 2004 [dostęp 2024-05-11] (pol.).
  5. ↑ Monika Pacukiewicz, Alleluja, biją radośnie... [online], tarnowskiegory.naszemiasto.pl, 30 kwietnia 2004 [dostęp 2024-05-11] (pol.).
  6. ↑ a b Radzionków - Dzwony kościoła pw. św. Wojciecha. [dostęp 2024-05-11].
Retrieved from "https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_św._Wojciecha_w_Radzionkowie&oldid=73753720"